Հայաստանի Առաջին Հանրապետություն
Հայաստանի Առաջին Հանրապետությունը, որը հայտնի է նաև որպես Հայաստանի Դեմոկրատական Հանրապետություն կամ Արարատյան Հանրապետություն, եղել է հայերի առաջին անկախ պետությունը, որը գոյություն է ունեցել 1918 թվականի մայիսի 28-ից մինչև 1920 թվականի դեկտեմբերի 2-ը։ Հանրապետությունը հռչակվել է Առաջին համաշխարհային պատերազմի ավարտին Ռուսական կայսրության և Օսմանյան կայսրության փլուզման արդյունքում։
Տարածք
Հայաստանի Առաջին Հանրապետությունը զբաղեցրել է մոտ 11500 քառակուսի կիլոմետր տարածք, հիմնականում Անդրկովկասում։ Այն ներառում էր տարածքներ, որոնք ներկայումս գտնվում են Հայաստանի կազմում, ինչպես նաև Վրաստանի, Ադրբեջանի և Թուրքիայի մի մասը։
Բնակչություն
Հայաստանի Առաջին Հանրապետության բնակչությունը կազմում էր մոտ 1,3 միլիոն մարդ, որից մոտ 80%-ը հայեր էին։ Մնացածը եղել են քրդեր, ադրբեջանցիներ, ռուսներ և այլ ազգություններ։
Կառավարություն
Հայաստանի առաջին Հանրապետությունը եղել է խորհրդարանական հանրապետություն։ Հանրապետության առաջին վարչապետը եղել է Հովհաննես Քաջազնունին։
Ներքին քաղաքականություն
Հայաստանի Առաջին Հանրապետության ներքին քաղաքականությունն ուղղված էր երկրի տնտեսության և ենթակառուցվածքների վերականգնմանը, ինչպես նաև կրթության ու մշակույթի զարգացմանը։ 1919 թվականին ընդունվեց սահմանադրություն, որը հայությունը հռչակեց պետական կրոն։
Արտաքին քաղաքականություն
Հայաստանի Առաջին Հանրապետության արտաքին քաղաքականությունն ուղղված էր արեւմտյան տերությունների միջազգային ճանաչմանն ու աջակցությանը։ 1920 թվականին Անտանտի Գերագույն խորհուրդը ճանաչեց Հայաստանի անկախությունը, սակայն հանրապետության սահմանները այդպես էլ չսահմանվեցին։
Հայաստանի Առաջին Հանրապետության անկումը
1920 թվականին Հայաստանը կանգնած էր Խորհրդային Ռուսաստանի վտանգի առաջ։ 1920 թվականի նոյեմբերին Կարմիր բանակը ներխուժեց Հայաստան և գրավեց նրա տարածքը։ 1920 թվականի դեկտեմբերին լուծարվեց Հայաստանի Առաջին Հանրապետությունը և փոխարինվեց Հայկական Խորհրդային Սոցիալիստական Հանրապետությունով։
Հայաստանի Առաջին Հանրապետության նշանակությունը
Հայաստանի Առաջին Հանրապետությունը կարևոր էր հայ ժողովրդի համար։ Դա հայերի առաջին անկախ պետությունն էր վերջին 500 տարվա ընթացքում։ Հանրապետությունը կարևոր դեր է խաղացել հայոց պետականության և մշակույթի վերականգնման գործում։